JAK ROZWIJAĆ MOWĘ DZIECKA?

WSKAZÓWKI DLA RODZICÓW

Mowa kształtuje się według określonych faz rozwojowych w pierwszych latach życia.

Nie można oczekiwać od małego dziecka, by w jego mowie pojawiły się wszystkie głoski jednocześnie.

• Rodzicu! Jesteś pierwszym wzorcem do naśladowania mowy dla dziecka.
• Podtrzymuj naturalną skłonność do mówienia swojego dziecka.
• Bądź cierpliwym słuchaczem i niewyczerpanym źródłem informacji.
• Mów do dziecka powoli, wyraźnie i jak najczęściej.
• Wykorzystuj każdą sytuację do tego celu (spacery, czynności codzienne, zabawy).
• Bądź dla swojego dziecka źródłem prawidłowych wzorców wypowiedzi. Nie mów pieszczotliwie i nie wyręczaj dziecka w mówieniu, bo to zaburza rozwój artykulacji. 
• Dobry słuch jest warunkiem prawidłowego rozwoju mowy. Obserwuj reakcje słuchowe dziecka na dochodzące dźwięki. Przy jakichkolwiek wątpliwościach zgłoś się z dzieckiem na badanie słuchu.
• Dla rozwoju mowy istotny jest sprawnie działający narząd artykulacyjny. Nieprawidłowości ssania, połykania, żucia zwykle poprzedzają zaburzenia mowy.
• Mowa rozwija się przy prawidłowo przebiegającym rozwoju ruchowym, właściwie kształtującej się sprawności manualnej i poczuciu rytmu. Dzieci, które zaczęły chodzić później niż rówieśnicy, mogą również później zacząć mówić.
• Kontakt z rówieśnikami mobilizuje do mówienia i stwarza sytuacje aktywizujące spontaniczną mowę dziecka. 
• Obserwuj jak mówi twoje dziecko w porównaniu z rówieśnikami. Słuchaj sugestii nauczycieli przedszkola. Wobec jakichkolwiek niepokojów skorzystaj z pomocy logopedy.

Tego nie róbmy:

• Unikajmy podawania dziecku smoczka typu "gryzak", zwracajmy uwagę, aby dziecko nie ssało palca. Następstwem tych niepożądanych zachowań mogą być wady zgryzu, które prowadzą do wad wymowy.
• W trakcie rozmowy z dzieckiem unikajmy zdrobnień i spieszczeń (języka dziecinnego), dostarczając dziecku prawidłowy wzorzec językowy danego słowa.
• Nie zaniedbujmy chorób uszu, gdyż nie leczone mogą prowadzić do niedosłuchu, a w następstwie do nieprawidłowej wymowy.
• Nie gaśmy naturalnej skłonności dziecka do mówienia obojętnością, cierpką uwagą, lecz słuchajmy uważnie wypowiedzi, zadawajmy dodatkowe pytania, co przyczyni się do korzystnego rozwoju mowy.
• Nie poprawiajmy wymowy dziecka żądając, by kilkakrotnie powtarzało dane słowo. Niech z naszego języka znikną słowa :"Powtórz ładniej", "Powiedz lepiej". Wychowanie językowe to nie tresura.
• Nie zawstydzajmy, nie karzmy dziecka za wadliwą wymowę.
• Nie zmuszajmy dziecka leworęcznego do posługiwania się ręką prawą w okresie kształtowania się mowy. Naruszanie w tym okresie naturalnego rozwoju sprawności ruchowej zaburza funkcjonowanie mechanizmu mowy. Często prowadzi to do zaburzeń mowy, a w szczególności do jąkania.
• Nie wymagajmy od dziecka zbyt wczesnego wymawiania poszczególnych głosek. Dziecko nie przygotowane pod względem sprawności narządów artykulacyjnych, niedostatecznie różnicujące słuchowo dźwięki mowy, a zmuszane do wymawiania zbyt trudnych dla niego głosek, często zaczyna je zniekształcać. W ten sposób przyczyniamy się do powstawania błędnych nawyków artykulacyjnych, trudnych do zlikwidowania.

Opracowanie: Izabela Młyńska - logopeda