WSKAZANIA DLA NAUCZYCIELI PRACUJĄCYCH Z DZIECKIEM Z WADĄ SŁUCHU
W związku ze stwierdzoną u dziecka wadą słuchu nauczyciel powinien w swojej pracy korzystać z następujących wskazówek:
- Pamiętać, że aparat słuchowy nie uczyni z dziecka osoby normalnie słyszącej.
- Dziecku należy umożliwić patrzenie na twarz nauczyciela, by mogło odczytywać mowę z ust.
- Do dziecka należy mówić spokojnie, powoli, nie przyśpieszać i nie krzyczeć, mówić w normalnym tempie i z normalną intonacją.
- Największą trudność sprawia dziecku przyswojenie struktury gramatycznej języka; może mieć problem z odmianą wyrazów, prawidłowym konstruowaniem i doborem końcówek fleksyjnych, budową zdania, stylem wypowiedzi.
- Dziecko może także mieć kłopoty w przyswajaniu pojęć abstrakcyjnych, operowaniu symbolami, rozumieniu przenośni i dowcipu.
- Należy dla dziecka ustalić odpowiednie miejsce w klasie (w pobliżu nauczyciela).
- Lekcja powinna być wspierana zdjęciami, ilustracjami, napisami.
- Starać się kontrolować, czy uczeń koncentruje się na lekcji, nie dopuszczać, by uczeń przesiadywał w szkole bezczynnie, aktywizować go, zachęcać, troszczyć się.
- Należy włączyć ucznia do zajęć korekcyjno-kompensacyjnych oraz dydaktyczno-wyrównawczych.
- Oceniając należy koncentrować się na jego możliwościach, wkładzie pracy, wysiłku, chęci, potem dopiero na efekcie.
- Należy od czasu do czasu upewnić się, czy aparat dobrze działa. Jeśli aparat piszczy to wzmocnienie jest zbyt silne lub wkładka uszna nie jest szczelnie dopasowana.
- Nie pytać dziecka czy rozumie, nawykowo będzie kiwało głową, że tak.
- Konieczna jest systematyczna współpraca z rodzicami i dokładne informowanie ich o planowanych zajęciach oraz lekturach z uwzględnieniem wskazówek do pracy w domu.
- Do pisania ze słuchu należy dziecko przygotować wcześniej, udostępniając rodzicom tekst do przeczytania i wytłumaczenia w domu. Dyktando nie powinno być oceniane za błędy fonetyczne, np. zamianę samogłosek, zamianę głosek dźwięcznych na bezdźwięczne, zamiany w obrębie głosek szumiących. Błędy te należy poprawić, ale unikać oceniania, gdyż wynikają one z niedosłuchu. Wskazane są dyktanda indywidualne.
- Aby zwrócić uwagę ucznia, należy zawołać go po imieniu (unikać dotykania).
- Powinno się używać naturalnego języka.
- Zadbać o dobre samopoczucie ucznia w klasie. Wprowadzić uczniów w problemy ludzi z wadą słuchu, aby zrozumieli trudności kolegi/koleżanki, co pomoże w uświadomieniu sobie wysiłek, podejmuje osoba z wadą słuchu w pokonywanie barier.
Przygotowała: surdopedagog Joanna Zubrzycka
Konsultacja: logopeda Izabela Młyńska
DYSLEKSJA I JA
DYSLEKSJA ROZWOJOWA to nazwa całego zespołu trudności w czytaniu i pisaniu u dzieci o prawidłowym rozwoju umysłowym, w uproszczeniu zwanego dysleksją. Określenie „rozwojowa” oznacza, iż opisane trudności występują w nasilonym stopniu od początku nauki szkolnej.
Uczniowie z dysleksją wymagają w procesie edukacji specjalistycznej pomocy i opieki dydaktycznej. Powinni uczęszczać na zajęcia korekcyjno-kompensacyjne w szkole lub w poradni psychologiczno-pedagogicznej. Nauczyciele wszystkich przedmiotów powinni dostosowywać wymagania do ich specjalnych potrzeb. I wreszcie niezbędnym warunkiem skutecznego oddziaływania jest codzienne wykonywanie dodatkowych ćwiczeń w domu. Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne zwane są również terapią pedagogiczną. Ich istota sprowadza się do korekcji, czyli usprawniania zaburzonych funkcji poznawczych i ruchowych dziecka oraz ich współdziałania, a także do kompensacji – usprawniania funkcji dobrze rozwijających się w celu wspomagania lub częściowego zastępowania funkcji słabszych. Na zajęciach terapii, obok usprawniania funkcji uczestniczących w nauce czytania i pisania, rozwija się umiejętność czytania (technika i rozumienie czytanej treści), pisania (poprawność ortograficzna i wygląd graficzny pisma) i mówienia.
Każde dziecko z dysleksją ma prawo uczestniczyć w zajęciach korekcyjno-kompensacyjnych, co gwarantują stosowne rozporządzenia, jednak w praktyce okazuje się, że nie wszystkie szkoły organizują takie zajęcia. O pomoc można się zwrócić także do najbliższej poradni psychologiczno-pedagogicznej, gdzie również prowadzi się zajęcia terapii pedagogicznej.
Dostosowanie wymagań do specjalnych potrzeb edukacyjnych uczniów z dysleksją oznacza zastosowanie przez nauczycieli wszystkich przedmiotów takich kryteriów egzekwowania wiedzy i umiejętności, które uwzględniają możliwości i ograniczenia oraz mocne strony rozwoju i funkcjonowania dziecka.
Samodzielna praca dziecka w domu jest konieczna niezależnie od tego, czy dziecko uczestniczy w zajęciach korekcyjno-kompensacyjnych, czy też nie. Najlepiej, gdy odbywa się to przy współpracy z nauczycielem, który pełni funkcję koordynatora, a jego rola polega na zaplanowaniu zadań i sprawdzeniu ich wykonania. Raz w tygodniu nauczyciel omawia z uczniem efekty jego pracy i proponuje kolejne ćwiczenia. Ważną rolę odgrywają rodzice, którzy powinni wspierać dziecko i zachęcać do systematycznej pracy. Aby było to możliwe, konieczne jest nawiązanie bliskiej współpracy nauczycieli z rodzicami. W przypadku braku takiej współpracy cały ciężar znalezienia odpowiednich ćwiczeń oraz sprawdzenia ich wykonania spada na rodzica lub na nauczyciela.
Skuteczność terapii zależy od systematyczności i wytrwałości, jak również od właściwego postępowania nauczyciela wobec ucznia w szkole oraz współpracy między rodzicami, nauczycielami i uczniem.
Edyta Karbowińska - pedagog
Biuletyn Informacji Publicznej